Türkiye'de Burs, Yurtdışı Eğitim Bursu, Özel ve Vakıf Bursları

2. Abdülhamid döneminde saray ressamlığı görevine getirilen İtalyan ressam Fausto Zonaro, 2. Abdülhamid dönemi olaylarının yanı sıra, "Ertuğrul Süvari Alayı Köprü`de", "Rufai Dervişleri" ve "Fatih Sultan Mehmed`in İstanbul`a Girişi" gibi büyük eserlerinin hikayesine hatıratında yer veriyor.

Zonaro`nun 1924 yılında tamamladığı, "Abdülhamid`in Hükümranlığında 20 Yıl" adlı hatıratı, Türkçeye çevrilerek Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlandı.

Zonaro, hatıratında anlattığına göre, Piyer Loti, Gautier ve Amicis`in hatıratlarını okuduktan sonra Osmanlı şehrine büyük ilgi ve merak duyarak, 1891 yılında İstanbul`a geldi.

Dönemin İstanbul`unda ilk izlenimleri ile oluşturduğu 4 tablosunu kitapçı Zellich`e o zaman 25 franka denk gelen 1 Türk Lirası bedelle satılması için emanet eden Zonaro, kısa zamanda sanat çevreleri tarafından büyük takdirle karşılaşarak önemli bir çevre edindi.

Zonaro`nun saray ressamı olmak üzere padişaha eserlerini sunması ise şöyle oldu:

"Saray ressamı olmak için sarayın baş teşrifatçısı Münir Paşa ile görüşerek Sultan Abdülhamid`e `Ertuğrul Süvari Alayı Köprü`de` isimli ünlü eserini sunmak istediğini söyleyen Fausto Zonaro`dan Münir Paşa, büyük boyutlu bu eseri saraya getirmeden önce Sultan`ın görmesi için kendisinden resmin bir fotoğrafını istedi.

Ertesi gün resmin fotoğrafını gören Münir Paşa`nın gözüne, çok beğendiği tabloda bir ayrıntı ilişti. Münir Paşa, tabloda önde elinde tüfek gibi tuttuğu sopayla yürüyüşe katılan yalın ayak oğlan çocuğu ile bir çingene grubunu işaret ederek, `Bakın, Padişah Hazretleri yoksulluğu hiç sevmez. Özellikle yoksul insanların var olduğunu düşünemez. Bu oğlanı güzelce giydirmenin bir yolu yok mu?` dedi.

Zonaro, bu istek karşısında Münir Paşa`ya her şeyin yapılabileceğini, ancak o zaman kompozisyonun amacına ulaşmayacağını, her zaman her yerde yürüyüş yapan askerlerin yanında halktan kişilerin ve onlara uygun adımlar atan, aynı şeyler yapmaktan mutlu çocuklar bulunduğunu, bu çocuğun eserin diyapozu olduğunu ve bu sebeple dokunmaya cesaret edemeyeceğini anlattı.

Ancak Münir Paşa`nın `Diyelim ki eseri padişah hazretleri beğenerek kabul etti ve bir istek çocuğun oradan kaldırılmasını arzu ettiler, bunu yapmaya razı olur musunuz?` sorusu üzerine Zonaro, `Evet. Efendi Hazretleri size şimdiden söz veriyorum. Padişah hazretleri onu görmeyecektir bile` dedi.
Kendisine sunulan tabloyu çok beğenen Sultan 2. Abdülhamid, Zonaro`yu "Mecidi Nişanı" ve "Saray Ressamlığı" görevi ile onurlandırdı."

-AKARETLER`DE GALERİ-

Zonaro, saraya girdikten sonra Yıldız Sarayı ve bahçesinde çalışmalar yaparken, Türk-Yunan savaşı patlak verdi.

Savaş devam ederken Sultan Abdülhamid kendisinden Osmanlı`nın Mati (Dömeke) savaşında kazandığı zaferi resmetmesini istedi. Ancak cepheye gitmesine izin verilmeyen Zonaro, bunun üzerine şehre geri dönen yaralı askerlerden yola çıkarak çeşitli eskiz çalışmaları yaptı ve halen Dolmabahçe Sarayında sergilenen ünlü "Hücum" adlı eserini meydana getirdi.
Eseri çok beğenen Sultan 2. Abdülhamid, bu eser karşılığında Zonaro`ya kendisinden bir dilekte bulunmasını istedi.

Zonaro`nun talebi, Akaret-i Seniye`deki 50 numaralı evin kendisine bir sanat galerisi kurmak üzere verilmesi talebi oldu. Bu isteği yerine getirilen Zonaro, yıllarca eserlerini bu galeride sergiledi.

-SANSÜR VE HAMAM KOMPOZİSYONLARI-

Hatıratında anlattığına göre, geliri sergilerin masraflarını karşılayacak ve ileride yerin mülkiyetini almaya yarayacak bir fon oluşturmak üzere bir çekiliş oluşturan Zonaro, hazırladığı çekiliş davetiyelerini İtalya`ya göndermek isterken bir sorunla karşılaştı.

Gümrükte takılıp kalan bu biletlerin üzerindeki hilalin silinmesinin istenmesi üzerine Zonaro, öğrencileri ile birlikte sıkı bir çalışma yaparak 1000 adet biletin üzerindeki kadın figürünün saçındaki hilali, mürekkeple eklemeler yaparak bir aksesuar gibi göstermeyi başardı.

Osmanlı ülkesindeki verimli yılları sürdüren yetenekli ressam Zonaro`yu "Hamam"ları resmetme konusu cezbetti. Ayasofya yakınındaki bir hamama giden Zonaro, "La sieste" isimli resminin temasını burada buldu. Ancak resim için bir kadın model bulması gereken Zonaro, bu modeli bulmak için kendi ifadesiyle korkunç yerlere gitti, korkunç insanlarla anlaşmalar yapmak zorunda kaldı.

Zonaro, tabloyu 1902 yılında Torino sergisine, 1903`de Roma`ya, 1904`de Londra`ya gönderdiğini ve tabloyu orada satmayı başardığını, çünkü İstanbul`a geri dönmesiyle doğacak sonuç dolayısıyla ürperdiğini dile getirdi.

-"RUFAİ DERVİŞLERİ" TABLOSUNDAKİ HATA-

Zonaro, daha sonra Üsküdar`da ilgisini çeken Rufai dervişlerini resmetmek istedi.

Zikir ayinlerini izlemeye gittiği tekkede Şeyh`den izin alarak kendilerini stüdyosuna davet eden Zonaro, derviş ve mürit portreleri etütlerinin ardından tabloyu oluşturmaya başladı.

Tablonun sol tarafından zikreden Rufai dervişlerini, ortaya müritlerin üzerine basan şeyhi yerleştiren Zonaro, dervişlerin arkalarına doğru namazda secde eden bir adam yerleştirdi.

Zonaro, arkadaşı Kami Bey`den namaz kılan bir Müslümanın önünde hiçbir şeyin olmaması gerektiğini öğrendiğinde tablodaki bu figürü çıkardı.

-FATİH VE ABDÜLHAMİD-

Fausto Zonaro, ilerleyen yıllarda padişahın talebi üzerine Fatih Sultan Mehmed üzerine tarihi resimler yapmaya koyuldu. Dizinin ilk tablosu meşhur topla İstanbul`un fethine hazırlanan Fatih Sultan Mehmed`in resmiydi.
"Fatih Sultan Mehmed`in İstanbul`a Girişi" adlı tablonun padişaha gösterileceği gün, bu görevi Arif Bey aldı.

Arif Bey, kısa süre sonra soluk soluğa ve titreyerek dışarı çıktı. Zonaro`ya "2. Mehmed nerede? Ne yaptınız? Padişah, 2. Mehmed`in resmini gördüğünde kendi resmi sandı. Ne demeliyim?" dedi.

Zonaro, Arif Bey`e, "Sakin olunuz efendim. Padişah Hazretlerine 2. Mehmed`in yüz hatlarını Venedik`te Lajard Galerisinden İstanbul`a gelen Gentile Bellini`nin yaptığı orijinal tablodan incelediğimi lütfen bildiriniz. Bellini buraya bizzat 2. Mehmed tarafından portresini yapmak üzere çağrılmıştı. Padişahımız Abdülhamid hazretlerine benziyorsa bunda şaşılacak bir şey yoktur. 2. Mehmed kendilerinin ataları değil midir" şeklinde cevap verdi.

Bu açıklamasının Arif Bey tarafından padişaha iletilmesinin ardından Zonaro`nun aylığına 5 Türk Lirası zam yapıldı.